Introdukshon
Preshon di sanger ta reflehá e preshon den e ader mayó. E dòkter semper ta midi ku dos balor: e preshon superior (preshon sistóliko) i preshon inferior (preshon diastóliko). E preshon superior ta e preshon di mas haltu ora e kurason ta kontraé i pòmp sanger. E preshon inferior ta e preshon entre dos pòmp di e kurason, ora e kurason relahá.
Konsekuensia di preshon haltu
Preshon kontinuo riba e adernan pa motibu di un preshon haltu, poko poko pero sigur ta okashoná daño i estrechamentu na e adernan. Dor di esaki e sirkulashon di sanger pa e diferente órganonan ta bira ménos i por surgi daño na bo órganonan, manera e nirnan, múskulo di kurason, ader mayó, selebre i wowonan.
Preshon haltu i bo nirnan
E nirnan i preshon di sanger tin hopi di aber ku otro. Pa un parti importante e nirnan ta regla e kantidat di vògt, di salu i di sanger den e sirkulashon di sanger. E haltura di e preshon di sanger ta relatá na esaki. Malesa di nir por subi e preshon di sanger. Di otro banda un preshon di sanger haltu tambe por okashoná malesa di nir.
Mas informashon? Bishitá e wèpsait di e fundashon di kurason di Hulanda.
(http://www.hartstichting.nl/risicofactoren/gids-bloeddruk)


Investigashonnan
Pa determiná si bo preshon ta haltu, mester hasi diferente midí. E midimentu di preshon di sanger mester tuma lugá den un periodo di por lo ménos 3 pa 6 luna. Bo dòkter ta hasi un diagnósis di preshon haltu si regularmente bo ta midi riba e norma di 140/90 mmHg. Bo dòkter por hasi un eksaminashon físiko tambe, kontrolá bo urina si tin proteina aden pa asina detektá daño na nir.
Otro eksaminashon adishonal bo ta haña akibou.
Prek sanger
Ku un eksaminashon di sanger nos ta prek sanger ku un angua hòl. Despues un analista ta kontrolá bo sanger den un laboratorio. Eksaminashon di sanger òf di urina òf shushi ta nesesario ora bo dòkter di kas òf un spesialista ke sa mas tokante bo salú. E dòkter ta laga hasi investigashon tambe pa determiná e kurso di e malesa i e efekto di un tratamentu.
Pelíkula di kurason (elektrokardiogram, E.C.G.)
Ku un pelíkula di kurason (E.C.G.) nos ta midi e aktividat eléktriko di e múskulo di bo kurason. E aparato di E.C.G. ta hasi esaki visibel den un gráfiko riba un pantaya òf riba papel. E ta un eksaminashon lihé i sigur ku no ta hasi doló.
Tratamentunan
E tratamentu di preshon haltu mayoria bia ta konsistí di konseho di manera di biba, un dieta ku tiki salu, remedi òf un kombinashon di esaki. E eskoho pa un sierto tratamentu ta dependé di e gravedat di e preshon haltu. Si e dòkter a konstatá daño na nir komo kousa òf konsekuensia di un preshon haltu, bo dòkter ta ahustá e tratamentu.
Bo tin pregunta? Tuma kontakto ku bo dòkter di kas òf internista.
