Introdukshon
Na sala di emergensia bo a haña geps na bo pia. Dòkter a bisa ku bo por bai kas bèk.
Aki bo ta lesa:
- kiko geps ta i pa kiko ta us’e
- kon ta buta geps
- konseho di geps di kalki
- konseho pa evitá hinchamentu òf pa redusí esaki
- konseho pa mihó sangramentu
- ki ora bo mester tuma kontakto ku hòspital
Kiko ta geps/yesu i kiko e ta hasi?
E geps òf yesu ku nos ta usa na sala di emergensia ta trahá di kalki. E ta sòru ku e wesu ta keda na lugá i ta ofresé protekshon pa skarnir òf tendon ku a sufri daño.
Kon ta buta geps?
Promé bo ta haña un tipo di mea na bo pia, despues un ferbant i despues e geps. E geps ta muhá i ta bira kayente. Na promé instante un parti di e pia ta keda habrí. Esaki ta nesesario pa duna espasio na eventual hinchamentu, pa asina no kore riesgo ku e sirkulashon di sanger no por kore bon. Asina ku e hinchamentu a baha, por buta sobrá di e geps na e pia. Esaki ta sosodé na poliklínika.
Konseho di geps di kalki
- geps di kalki ta kompletamente seku i duru despues di 24 pa 48 ora
- bo no mag di kana ku geps di kalki (asina e geps ta kibra). Bo por kana ku yudansa di krùk sin ku bo ta laga bo pia rùst riba flur.
- no laga bo geps seka e promé dia riba flur, pero por ehèmpel riba un kusinchi.
- bo no por muhá e geps, buta un saku di plèstik rondó di e pia ora bo baña pa asina protehá e yesu.
- E pia por bai grawatá. Esaki ta dor di vògt entre bo kueru i e geps. Bo por redusí esaki dor di seka ku un föhn entre geps i kueru. Hasi esaki ku airu friu pa evitá ku bo ta kima e kueru. No hasi uso di ophetonan manera por ehèmpel un angua di brei pa grawatá e pia. Esaki por okashoná daño grave na e kueru.


Konseho pa evitá òf redusí hinchamentu
Tene bo pia ku geps mas tantu posibel na haltu pa evitá ku bo pia ta (sigui) hincha. Durante dia buta bo pia riba un kusinchi. Anochi bo por subi e parti abou di bo kama. Bo por hasi esaki dor di buta un kusinchi na parti abou di bo kolchon. Ta importante pa:
- bo pia ta mas haltu ku bo rudia i bo rudia ta mas haltu ku bo hep; ku esaki ta importante ku bo hilchi tin espasio
- bo no kana (ku krùk) muchu den e promé periodo (siman), paso e ora ei e pia ta kologá abou muchu.
Konseho pa un mihó sirkulashon
Pa tene bo skarnirnan flèksibel i pa stimulá bo sirkulashon di sanger, ta importante pa bo hasi ehersisio algun bia (2 pa 3 bia) pa dia.
1. Move bo tenchinan den bo direkshon i despues den e otro direkshon,
2. Sintá; hisa bo pia di strèk durante tres sekònde,
3. Si bo rudia no ta den geps, bùig i strèk bo rudia.
Ki ora bo mester tuma kontakto ku hòspital?
- si bo tenchinan bira blou, blanku òf hopi hinchá,
- si bo tenchinan ta kishikí i esaki no ta pasa,
- si apénas bo por move bo tenchinan,
- si bo ta sintí doló ku no ta pasa,
- si e geps a sker òf kibra,
- si e geps a muha.
Bo tin mas pregunta?
Tuma kontakto ku e kamber di geps òf ku sala di emergensia di e hòspital kaminda bo a haña tratamentu.
